یادداشت های

رضاشادمان فر

یادداشت های

رضاشادمان فر

رضا شادمان فر کارشناس ارشد مدیریت شهری و دانشجوی شهرسازی و فعال در حوزه های مشارکت شهروندان در مدیریت شهری ، شورایاری ها و مدیریت محله در این وبلاگ به بیان دیدگاه های خود و مشاهداتش می پردازد. همچنین وب سایت shadmanfar.ir برای ارتباط و آشنایی بیشتر با ایشان در دسترس است.

دنبال کنندگان ۲ نفر
این وبلاگ را دنبال کنید
۱۳
دی

اتحادیه های صنفی زیر مجموعه ای از نهادهای مدنی و مردمی بزرگ و موثر در اقتصاد کشور محسوب میشوند که بر اساس قانون نظام صنفی وظایف مشخص و معینی را عهده دار می باشند تا بتوانند با اتکا به آن ضمن ایفای نقش و وظیفه خود از حقوق تمامی اعضاء صنف دفاع نمایند .

آغاز تشکیل اصناف بنا بر نظر گروهی از صاحب نظران پس ازظهور اسلام و بنا بر نظر برخی دیگر ادوار پیش از اسلام است .در رسائل اخوان الصفا و قدیمی ترین مواضع اصناف وطبقات آنها اشارت رفته است افراد آن صنف به اقتضای رسم جوانمردی در غم وشادی همدیگر شریک بوده اند . به عنوان مثال اعضاء هر صنف در مراسم عروسی یا عزا به یاری یکدیگر می شتافتند.

امروزه تشکیل و تقویت انجمن های صنفی از نشانه های توسعه اجتماعی و سیاسی در یک جامعه است. در چنین جوامعی قدرت از حالت تمرکز خارج شده و به آرامی در سازمانها و نهادهای مردمی توزیع می شود اتحادیه های صنفی هم نقش یکی از این سازمانها را بازی خواهد کرد. نظارت مستقیم و مستمر اتحادیه ها بر زیر مجموعه های خود می تواند نقشی بسزایی در سالم سازی قیمت اقتصادی و کنترل موثر بازار و قمیت اجناس داشته باشد و این کمترین نقشی است که یک سازمان مردمی می تواند بازی کند . وجود اصناف در طول تاریخ و در تمامی نقاط دنیا نقش قابل توجهی در تحولات اجتماعی و حتی در برخی ازکشورها در ایجاد یا سقوط حکومتها نیز داشتند. و در پایان باید به ذکر این نکته بسنده کنم که اهمیت اصناف و میزان دخالت آنها در اداره جامعه به همبستگی صنفی و نقش اعضاء صنف در ارتباطات انسانی در سطوح مختلف اجتماع خواهد داشت

  • رضا شادمان فر
۱۱
دی

پرسشی دارم شدم حیران دوست
علم و ودانش ، حکم و بینش نزد اوست
نی مگر انسان کمالش آرزوست
این جهانِ  پر ز نامردی چه روست
این جهان معوای خوب اشقیاست!
نی برای سروری اولیاست
نی نمی باشد جهان این مسکنم
پس چرا اینجا بود خون و تنم
.
.
.
این دنیا مملو است از کژی و نا هماهنگی است
بهترین خلق به دست بدترین خلق کشته می شود
مکاران و سفاکان به جای عادلان مخلص بر مسند اداره جهان می نشینند و می مانند
پس چگونه انسان کمال گراست؟! و معوایش اینچنین فضایی است؟
نه . . .انسان متعلق به این دنیا نیست


  • رضا شادمان فر
۲۱
آبان

تنگ و ماهی

ماهی هم باشی ، گاهی

تنگ پر از آب هم برایت تنگ می شود

آب؟!....................................آب!

آب بهانه بود 

تشنگی بهانه بود

قالب تن تنگ می شود 

حتی اگر کره خاکی 

بزرگ باشد و مملو از ...............خاک!

باید آتش گرفت و سوخت..........آتش!

مثل پروانه 

بال ها در 

باد........................................باد!

  • رضا شادمان فر
۰۷
مهر

شهرداری تهران ، در حال حاضر ساختار لازم جهت تحقق مشارکت موثر مردم در مدیریت فرهنگی و اجتماعی در مقیاس محله ها را فراهم نموده است . تشکیل هیآت امنا و انتخاب مدیر برای هر محله توسط آنها و همچنین واگزاری سراهای محله ، اعتبارات فرهنگی و اجتماعی به مدیریت محله قدم بزرگی در راستای حاکم کردن مردم بر امور محلی خود است .

اما این وضعیت نیازمند آمادگی شهروندان برای تحویل گیری این وظایف و باور آنها بر این شیوه مدیریت شهری است که بنظر می رسد نیازمند فراهم شدن چیزی باشد که نگارنده آن را فرهنگ مدیریت محله ای می داند و همه گان بر زمان بر بودن ایجاد یک فرهنگ در جامعه تایید می نمایند. از طرفی واگزاری وظایف از سوی سازمان شهرداری به مردم باید با در نظر گرفتن فرهنگ سازمانی سازمان واگذارنده (شهرداری تهران ) صورت پذیرد. مدیریت جهادی با ایجاد بسترهای محکم فرهنگی که قابلیت پایه ریزی فرهنگ شهروندی را دارا باشد دو استراتژی متفاوت است.

در حال حاظر هیچ یک از موارد فوق الذکر در آمادگی کامل بسر نمی برد و چه بسا تغییرات مدیریتی در شهرداری تهران وضعیت را از وضع فعلی دشوارتر نماید.

تحول حاصله از ایجاد مدیریت محله اتفاقی بسیار مبارک است. و در صورت به ثمر نشستن میوه ای بسیار شیرین را برای شهروندان و مدیریت شهری به ارمغان خواهد داشت . اما هدایت و راهبری این نهال نوپا نیازمند صبرو و گام هایی مدبرانه در ایجاد تغییر در دو سوی میز یعنی مدیران شهری به جهت آموختن شیوه ای از مدیریت که بستر ساز و هدایتگر مشارکت جویان است و در سوی دیگر آموزش و توانمند سازی شهروندانی که نه تنها واقف بر حقوق و وظایف خویش هستند بلکه مشتاقانه برای مدیریت محله محل زندگیشان مشتاقند.

  • رضا شادمان فر
۱۴
خرداد

تشکیل مجالس و پارلمانها به دلیل ایجاد کانونی برای تضارب آرا و همگرایی در افکار و برنامه هایی است که به نمایندگی از تمامی آحاد یک جامعه یا شهر تشکیل می شود . که همیشه و لزوما به همگرایی و اجماع نخواهد انجامید لذا راهکار رای گیری و اصالت اکثریت مستمسک  برون رفت از جدال ناشی از عدم توافق و یک رنگی استفاده می شود.

تشبیه یک شهر به یک سامانه پویا و زنده هم نیاز است با تعریف مرکز فرماندهی و برنامه ریزی برای مشکلات پیش رو و ترسیم دورنمای رشد و برآورد نیازهایی که  ادامه حرکت این سامانه پیچیده را ممکن خواهد ساخت . کارآمدی سیستم منوط است به هم صدایی اجزای برنامه ریز با اجزای مجری و متاثرین که همان شهروندانند . پذیرش این عبارت رهنمون می سازد به بهره گیری از همان متاثرین و حتی مجریان در امر برنامه ریزی بدون حذف متخصصین برنامه ریزی که افق دید خود را بیش از دو گروه ماضی فرا دست دارند. برای چیدن میز برنامه ریزی باید از این سه گروه دعوت نمود شاید دعوت از گروه متخصص ساده ترین باشد زیرا تمیز این افراد در جوامع دانشگاهی و صاحب نظران دشوار نمی نماید. اما چگونه باید نظر تمام شهروندان یک ابر شهر را در یک جا به کرات و در وقت مناسب جویا شد؟ باوجود توسعه زیرساخت های ارتباطی حتی در کشورهای کمتر توسعه یافته هنوز سازوکار اجرای دموکراسی یونانی برای تمامی مشکلات یک شهر که روزانه  نقش و طرح دیگری نشان می دهد ممکن نشده. لذا نیاز به نهادی است که کلیت سهامداران این شهر را نمایندگی کند .

واژه پارلمان شهری هنوز برای بسیاری غریب است و بعضی را به شورای شهر رهنمون می سازد . بعد شکل گیری شورایاریها و بعد از آن مجمع مشورتی دبیران شورایاری ایده جامع واقعیت دادن به پارلمان شهر که محل گرهم آیی همه واقعی نمایندگان شهروندان از اقوام و فرهنگها و سطوح مختلف در آنجا بود قوت گرفت . زیرا فرض بر این است که شورایاران چکیده مردم محلات هستند که واحد هایی قابل قبول از کلیت شهر هستند. در فرهنگ نامه های سیاسی مفهوم پارلمان به گروهی اطلاق می شود که با رای مستقیم مردم و بر اساس شناخت آنان (یا اعتمادشانبرگزیده می شوند و به موجب اصل تفکیک قوا کار قانون گزاری انجام می دهند و هیات وزیران در برابر عملکرد خود در برابر آن ها پاسخگوست. پارلمان یا مجلس به این مفهومنمادی از حاکمیت مردم است.

تشکیل پارلمان شهری می تواند زیرساخت تشکیل حکمروایی خوب شهری را منجر شود مفهومی که در نظام مدیریت شهری کشور ما بیگانه و غریب است . ولی همگان به دنبال تحقق آنند زیرا پیشنیاز حکمروایی خوب دخالت فرمان برداران در تقنین احکامی است که برای تعالی و توسعه بکارگرفته می شود.

  • رضا شادمان فر
۱۳
خرداد


مشارکت مردمی امروزه در اجتماعات بشری از جایگاه ویژه ای برخوردار است . استراتژی مشارکت در ابعاد اقتصادی و اجتماعی و ... نشانگر روح دموکراسی و مردم سالاری حکومتها و دولتهاست .   نظریه پردازان اجتماعی معتقدند که که توسعه و پیشرفت در تمامی عرصه ها بدون مشارکت بخشهای تاثیرگذار در جوامع مدرن امکان پذیر نیست  و امروزه بحث مشارکت از اعتبار و اهمیت ویژه ای در تمامی امور زندگی  بشری برخوردار است . و برخی صاحبنظران غربی تحول در ساختار اقتصاد سیاسی غرب را مشارکت مردمی با ارکان حکومتی در غرب ، و ایجاد دولت رفاه را بعد از جنگ جهانی دوم ، از ثمرات فرآیند مشارکت مردمی می دانند و برای توسعه و پیشرفت جهان سوم نیز فرمول توسعه مشارکتی را توصیه می کند . در ادبیات جدید توسعه  نیز که در اجلاس سازمان ملل متحد 
[1]، مورد نظر جهانیان قرار گرفت اصطلاح تخصصی « توسعه از پایین به بالا » که بیانگر توجه به برنامه ریزی برای توسعه پایدار از سطوح زیرین و به طبع آن تدوین برنامه های کلان تر می باشد ،  ناظر بر اهمیت  نقش مشارکت مردم در طرح ریزی و اجرای برنامه های توسعه جوامع بشری می باشد . موارد مذکور اهمیت پرداختن مقوله مشارکت را در سطح جهانی نشان می دهد . در کشور در حال توسعه ما نیز جلب مشارکت شهروندان و نهادینه سازی آن بجهت تحقق توسعه پایدار همواره مورد تاکید مسئولین و صاحب نظران بوده است .

 در حوزه مدیریت شهری ، شهرداری به عنوان یک سازمان عمومی و غیر انتفاعی که وابستگی های زیادی به امکانات جامعه خود دارد ، می بایستی ساختار مدیریتی و سازمان اداری خود را به سوی یک سیستم مشارکتی سوق دهد تا بتواند به بهترین وجه از شرایط و امکانات جامعه استفاده نماید و علاوه بر اینکه به اهداف سازمانی خود نایل می شود ، با ایجاد روندی مشارکتی و دخالت مردم در تصمیم گیریها و سرنوشت شهر ، نوعی مشروعیت قانونی را از شهروندان اخذ کند . لذا مطالعه در این مورد مورد توجه بسیاری از پژوهشگران این حوزه قرار داشته و تاکنون جلب مشارکت شهروندان در قالب الگوهای مختلف مورد توجه و ارزیابی قرار گرفته است  ، انجمنهای ایالتی و ولایتی ، انجمنهای بلدی ، شوراهای اسلامی شهر و روستا ، پروژه شهر سالم  ، طرح شهردار مدرسه ، طرح محله سالم واخیرا تشکیل هیات امنا در غالب طرح مدیریت محله برنامه هایی هستند که به هدف جلب مشارکت شهروندان اجرا شده اند .

  • رضا شادمان فر
۱۲
خرداد

مدیریت شهری در معنا عبارت از سازماندهی عوامل و منابع برای پاسخ گویی به نیاز های ساکنان شهر است. با توجه به اینکه شهر دارای نظامی بازاست ، مدیریت شهری بیش از حیطه کالبدی شهر را در بر می گیرد.

     مدیریت‌ شهری‌ عبارت‌ است‌ از یک ‌سازمان‌ گسترده ، متشکل‌ از عناصر و اجزاء رسمی‌ و غیررسمی‌ موثر و ذیربط‌ در ابعاد مختلف‌ اجتماعی، اقتصادی‌ و کالبدی‌ حیات‌ شهری‌ با هدف‌ اداره، کنترل‌ و هدایت‌ توسعه‌ همه‌ جانبه‌ و پایدار شهر است .

در تعریفی دیگر مدیریت‌ شهری‌ عبارت‌ است‌ از اداره‌ امور شهر به‌منظور ارتقاء مدیریت‌ پایدار مناطق‌ شهری‌ در سطح‌ محلی‌ بادرنظر داشتن و تبعیت‌ از اهداف‌ سیاستهای‌ ملی ، اقتصادی‌ و اجتماعی‌ کشور است .

     بر این اساس مدیریت شهری کلیه عرصه های اجتماعی اقتصادی , و سیاسی شهر را شامل می شود. در این راستا هدف کلان مدیریت شهری ایجاد محیطی قابل زندگی برای همه همراه با عدالت اجتماعی , کارایی اقتصادی و پایداری زیست محیطی است .     مدیریت شهری نوین با توجه به انگاره دولت حداقل و تمرکززدایی به بسیج جدید از طریق توانمند سازی اجتماعات محلی برای اداره خود و مذاکره با شراکت بین بخشهای خصوصی , عمومی و دولتی تاکید دارد و علاوه بر برنامه کالبدی , برنامه اجتماعی و اقتصادی را لازم می داند.

     مدیریت شهری همواره در تعامل با برنامه ریزی شهری بوده است. برنامه ریزی شهری روندی آگاهانه برای تعیین سلسله اقداماتی در نیل به اهداف توسعه شهری است. در این راستا مدیریت شهری تمهیدات اجرای آن را فراهم می سازد و نیز سفارش دهنده آن و رابط با حکومت شهری برای تصویب آن محسوب می شود. در واقع تعاملی بین مدیریت شهری و برنامه ریزی شهری ضرورت دارد تا برنامه ریزی واقع گرا و مدیریت آینده نگر باشد.

     در سلسله مراتب مدیریت شهری حکومت محلی و حکومت شهری جایگاه ویژه ای دارند. حکومت محلی, نظامی است که با اعمال قدرت مشروع برآمده از اراده شهروندان به عملکرهای مشترک و تامین رفاه عموم در محدوده زندگیشان نظم می بخشد. حکومت محلی بر حسب نوع سکونت های قلمرو خود می تواند صرفا شهری یا روستایی و یا مجموعه ای از هر دو باشد.

    حکومت شهری به عنوان نوعی حکومت محلی شامل شورای شهر به مثابه نهاد قانونگذار و شهرداری و دستگاههای اجرایی مسئول در شهر به مثابه نهادهای مجری محسوب می شوند و مشروعیت آنها گاه غیر مستقیم با تفویض اختیار از بالا ( سطح ملی یا ایالتی ) و گاه مستقیم از سطح محلی ناشی می شود.

  • رضا شادمان فر
۱۱
خرداد

محلات در یک همکاری دسته جمعی و با کنار هم قرار گرفتن چند ظرفیت مختلف اداره می شود. بنابراین لازم است که به نقش همه نهادها و حتی افراد ذی نفوذ در محله توجه کرد.

· نهادهای عمومی مثل شهرداری ناحیه ، هیات امنای مدیریت محله و

· نهادهای دولتی مثل مدارس ، واحدهای محلی نیروی انتظامی ، درمانگاه های که کارکرد محلی دارند و

· انجمنهای رسمی و سازمانهای مردم نهاد غیر دولتی مثل خیریه ها ، هیات های مذهبی ، مساجد ، انواع کانون ها و انجمن ها، گروه های داوطلب محیط زیست ، مدیریت بحران ، سلامت و 

· شهروندان و هیات مدیره های مجتمع های مسکونی و

همگی ظرفیت هایی هستند که می توانند در اداره محلات نقش بازی کنند. اما در حال حاظر نقش نمایندگان محلات یعنی شورایاریها به عنوان کسانی که داوطلابانه برای امور محله وقت می گذارند بسیار پر اهمیت است . شورایاریها به عنوان حلقه واسط بین شهروندان و مدیریت شهری عمل می کنند اما باید در جهت گسترش ارتباط با سایر نهادهای محلی تلاشی مضاعف نمایند. آنها می توانند از مشاوره داوطلبانه نخبگان محله غالب کارگروه های تخصصی در شورایاری ها استفاده کنند. و به این وسیله دامنده مشارکت را در محله گسترش دهند از طرفی با دعوت از نمایندگان سایر نهادهای درگیر در امور محلی در حوزه های اجتماعی و فرهنگی می توان از امکانات موجود در محلات مثل کلاسهای مدرسه ، بسیجیان ، فعالیتهای فرهنگی Ngo ها ، امکانات مساجد و برای اجرای برنامه های محلی استفاده نمود و دست به یک نوع هم افزایی محلی زد . که به مرور پله های بالاتری از مشارکت را منتهی می شود و محله را تا سرحد خودکفایی در اداره خود پیش خواهد برد .

  • رضا شادمان فر
۱۰
خرداد

 


وقتی انجمن ها و تشکل ها محدوده فعالیت خود را از نظر جغرافیایی محدود به یک محله و بخشی از شهر می کنند . شکل خاصی از انجمن ها تشکیل می شود که به آنها انجمن محلی گفته می شود. انجمنهای محلی می توانند به موضوعی خاص و یا جهت پیگیری تمامی یا پاره ای از امور محدوده جغرافیایی مذکور بوده و تمامی اهالی و ساکنین محله را نمایندگی کنند. انجمنهای شورایاری از این دست هستند که رسمی ترین انجمن نیز محسوب می شوند. شورایاری ها در کلیه زمینه های عمران و توسعه شهری ، خدمات شهری ، امور فرهنگی و اجتماعی ، بهداشت و محیط زیست ، فضاهای شهری و غیره به عنوان معتمدین محلی انتخاب وبازوی نظارتی و مشورتی در مدیریت شهری دارند فعالیت آنها داوطلبانه و مشارکتی است. علاوه بر آن در یک محله پویا می توان چندین انجمن محله دیگر هم متصور شد که در امور و شاخه خاصی فعالیت دارند به عنوان مثال :هیات مذهبی و دینی ، انجمن نیکوکاران محله ، انجمن محله سبز ( که در موضوع محیط زیست فعالیت دارند) ، انجمن دوام ( داوطلبین امداد و نجات در مدیریت بحران ) ، شوراهای سلامت ، کانون های فرهنگی و … در طرح مدیریت محله هیات امنای محله کارکرد یک انجمن محلی به هدف برنامه ریزی و هدایت مدیر محله در فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی و اداره سراها و سایر اماکن فرهنگی و اجتماعی سطح محلات را خواهد داشت که در بخشهای بعدی دقیق تر به این موضوع خواهیم پرداخت.

اما بطور کلی می توان خدمات عمومی ذیل را از یک انجمن محله متصور بود :

همکاری با مسئولین شهری و نهاد های ذی ربط

مشارکت در برنامه های طرح شده بالا دستی

شناسایی دقیق و از نزدیک معضلات

تهیه اطلاعات محلی

ایده پردازی و ارائه راهکار

جلب مشارکت اهالی محله در فعالیت ها

همچنین از انجمن محله انتظار می رود برای نیل به اهداف خود اقداماتی را قبل از سایر فعالیت ها انجام دهد و مستندات آن را به تصویب اعضاء و یا نمایندگان آنها در هیات رئیسه برساند :

قوانین داخلی

تعیین اهداف بلند مدت و کوتاه مدت و اولویت بندی آنها

تعیین سیاست ها و چهارچوب های کلی

تهیه برنامه ها و تقویم سالانه جهت اجرای آنها

ساختار و تشکیلات مناسب برای اجرای برنامه ها و نیل به اهداف

تعیین مکانیزم نظارتی



 

  • رضا شادمان فر
۰۹
خرداد


 با تشکیل انجمنهای معتمدین محله ( شورایاریها ) حرکت جدیدی در جهت جلب مشارکت شهروندان با مدیریت شهری شهر تهران آغاز شده است. به تصریح شورای اسلامی شهر تهران اصلی ترین ماموریت و رسالت این نهاد نوپای اجتماعی بستر سازی برای جلب و گسترش مشارکتهای مردمی در اداره ، بهبود و ارتقای وضعیت کیفی و کمی محلات شهر تهران می باشد . هم اکنون در تمامی 374 محله شهر تهران شورایاری موجودیت خود را بدست آورده ، و از یکسو  با مردم و از سوی دیگر با مدیریت شهری شهر تهران در حال تعامل هستند. این نهاد اجتماعی مدتی است که رو به آینده دارد تا نتیجه انتخابات شورای اسلامی شهر تهران مشخص شود و در پی آن ادامه و میزان فعالیت خود را بر این مبنا روشن تر ببیند. مدیریت شهری حاظر سهم به سزایی در رشد فعالیت های مشارکت جویانه محلی داشته است و این موضوع را با اعتقاد به این موضوع دنبال نموده است . امید است شورای شهر بعدی نیز بر ادامه این راه که در بلند مدت ثمرات فراوانی برای شهر تهران خواهد داشت گام بردارد.
||

  • رضا شادمان فر