مطلب ذیل پاسخ تهیه شده برای یکی از اعضاء شورای اسلامی شهر تهران در خصوص تبیین مستندات قانونی مدیریت محله و نحوه نظارت برآن در تاریخ 20 بهمن 1392 تهیه شده بود
با عنایت به وظایف و نقش شهرداری تهران در گسترش مشارکت و حضور شهروندان در عرصه های مختلف و سیاست محله محوری و در راستای تحقق مفاد بندهای 2 و 5 و 7 مندرج در ماده 71 قانون وظایف و تشکیلات شورای اسلامی کشور مصوب مجلس شورای اسلامی و به استناد ماده 5 مصوبات 1885/719/160 مورخ 10/2/85 جلسات 205 و 206 و 11785/1317/160 مورخ 13/8/88 جلسه 229 شورای اسلامی شهر تهران، برای مهیا کردن شرایط و زمینه های قانونی، اجرایی و تشکیلاتی لازم در جهت شکل گیری مشارکت آگاهانه، معنا دار، قاعده مند و پایدار و استفاده بهینه مدیریت شهری از سرمایه های اجتماعی، اداره واحدهای مربوط به سلامت، امور ورزشی، تفریحی، آموزشی، فرهنگی، مذهبی و کتابخانه ها در مقیاس محله به کمیته ساماندهی مشارکت های اجتماعی محله (هیآت امنای محله) واگذار شده است. و بر اساس تبصره 1، وظایف مذکور در این ماده به تدریج و بر اساس قراردادهای منعقده بین شهرداری ناحیه و هیأت امناء محله به آنها واگذار شده است.
بر اساس ماده 9 آیین نامه مذکور به منظور اجرای مفاد دستورالعمل، نظارت بهینه و بهینه سازی اجرای طرح و همچنین تهیه ضوابط اجرایی لازم ستادی به عنوان ستاد راهبری به ریاست شهردار تهران یا نماینده تام الاختیار معرفی شده ایشان، معاونان امور مناطق فرهنگی و اجتماعی، خدمات شهری، تحقیقات و برنامه ریزی توسعه شهری مالی و اداری شهرداری تهران یا نمایندگان تام الاختیار معرفی شده آنها و نمایندگان کمیسیون اجتماعی و فرهنگی و زیست شهری و ستاد هماهنگی شورایاری ها تشکیل خواهد شده است. معاون امور مناطق نایب رئیس این شورا و معاون اجتماعی و فرهنگی دبیر آن می باشد. ستاد متناظر با عنوان "ستاد راهبری منطقه" با ریاست شهردار منطقه، قائم مقام شهردار، معاونین اجتماعی و فرهنگی، خدمات شهری، هماهنگی و برنامه ریزی و مالی و اداری و دبیران شورایاری های منطقه در منطقه تشکیل می شود. قائم مقام شهردار منطقه نایب رئیس این شورا و معاون اجتماعی و فرهنگی دبیر آن می باشد که با تشکیل دبیرخانه ای فعال نسبت به پیگیری تحقق مفاد این مصوبه اقدام خواهد شد.
در ماده 8 دستورالعمل ساماندهی مشارکت های اجتماعی در محلات نیز بر اساس مصوبه شورای اسلامی شهر تهران مبنی بر مشارکت مردم در فعالیت های اجتماعی و واگذاری اماکن فرهنگی، ورزشی و هنری، حداکثر ظرف مدت 1 سال وظایف قابل واگذاری از طرف شهرداری تهران به هیأت امناء محلات (موضوع ماده 5 این دستورالعمل)، بر اساس قراردادهای منعقده به مدیریت محله واگذار شده. واحدهای واگذار شده باید به صورت خودگردان اداره شوند و شهرداری موظف است در ازای خدماتی که مدیریت محله برای حفظ و نگهداری محل انجام می دهد به صورت قیمت تمام شده کلیه هزینه ها را پرداخت نماید. مدیر محله موظف به پاسخگویی در ازای قراردادهای منعقده و اعتبارات دریافتی از شهرداری می باشد. لازم به ذکر است کمیته های ساماندهی مشارکت های اجتماعی محله (هیآت امنای محله) تشکیل شده از شورایاریهای محلات و نهادهای مردمی محلی هستند که خود دارای کارکرد نظارتی هستند و به عنوان بازوی نظارتی شورای اسلامی شهر تهران فعالیت می کنند. هیات امنا برای امور اجرایی مربوطه اقدام به انتخاب مدیر محله می نماید که زیر نظر این هیات امنای محلی اداره امور مربوط به سرای محله را برعهده می گیرد. مدیران محلات نیز بر اساس دستورالعمل انتخاب مدیر محله، باید بر اساس شرایط آیین نامه انتخاب می شود.
همچنین به استناد ماده 10 دستورالعمل فوق الذکر، به منظور اعمال نظارت بر عملکرد مالی مدیر محله (با هدف افزایش اعتماد عمومی از صحت و شفافیت امور) ستاد راهبری موظف است نسبت به تشکیل کمیته ای(مرجع نظارتی) با عضویت نمایندگان شورای اسلامی شهر تهران، فرمانداری تهران و معاونت مالی و اداری شهرداری تهران اقدام نموده و با بکارگیری حسابرسان عضو جامعه حسابرسان رسمی ایران بر اساس ضوابطی که در قانون تشکیل جامعه حسابداران رسمی ایران به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده نسبت به حسابرسی و انتشار گزارش های مالی مدیریت های محلات اقدام نماید.
در خصوص سوال در مورد ساختار هدایت ، نظارت و راهبری مدیریت محله در شهر تهران همانطور که در بند قبل تشریح شد ستاد راهبری مرکزی نظارت و اجرای طرح و همچنین تهیه ضوابط اجرایی را به طور کلی برعهده دارد که ریاست آن با شهردار تهران و معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران مسولیت دبیری این ستاد را برعهده داند ضمنا با توجه به پیشگام بودن حوزه اجتماعی و فرهنگی در خصوص واگذاری برنامه ها و وظایف سازمان ها و ادارات کل خود، به سراهای محلات و همچنین مباحث مهم در خصوص فرهنگ سازی، تغییر نگرش، مشارکت شهروندان و تغییر سبک برنامه ریزی، نقش و اثر معاونت امور اجتماعی و فرهنگی بسیار با اهمیت بوده و همچنین بر مبنای و مطالعات بنیادین و کاربردی، سیاست گذاری ها و تعیین خط مش ها، تهیه آیین نامه ها و راهبری مدیریت محله توسط این معاونت و ادارات و سازمان های متبوع صورت گرفته است. لذا در حال حاظر سراهای محله در حوزه معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران می باشد و دبیرخانه مستقلی با عنوان دبیرخانه ستاد راهبری مشارکتهای اجتماعی در محلات شهر تهران به ریاست آقای دکتر طالبی نژاد مسولیت پیگیری امور مربوط به این طرح را برعهده دارند. همچنین کمیته ای متشکل از ادارات کل و سازمانهای معاونت امور اجتماعی و فرهنگی معاونین امور اجتماعی و فرهنگی و نمایندگان سایر معاونت های شهرداری تهران به ریاست قائم مقام معاونت حاج آقای امرودی هر هفته موضوعات مربوط به مدیریت محله و سراهای محلات را رسد نموده و در این خصوص تصمیم گیری و راهبری صورت می گیرد. این کمیته تا به امروز 82 جلسه برقرار نموده است. اجرای عملیاتی تصمیاتی که در خصوص مدیریت محلات و وضعیت سراهای محلات گرفته شده در جلسات مربوط به شورای معاونین امور اجتماعی فرهنگی مناطق که به ریاست جناب آقای دکتر ایازی تشکیل می شود نظارت می گردد. همچنین بازدید از سراهای محلات در 372 محله شهر تهران بطور مرتب در دستور کار مسولین این معاونت شامل ادارات کل ، سازمانها و کارشناسان دبیرخانه ستاد قرار دارد و همچنین بازدید از سراهای محله وظیفه معاونین امور اجتماعی مناطق 22 گانه و روسای ادارات اجتماعی نواحی را برعهده دارند.
