قدرت مردم در ساخت شهری پایدار: ظرفیت‌سازی در محلات، کلید توسعه شهری
یکی از دغدغه‌های اصلی شهرسازان و برنامه‌ریزان شهری، به‌ویژه در کلان‌شهرها، چگونگی مشارکت دادن واقعی مردم در فرایند برنامه‌ریزی و توسعه شهری است. توسعه پایدار شهری، تنها زمانی محقق می‌شود که برنامه‌ها و مداخلات با مشارکت واقعی مردم و بر اساس بافت و نیازهای هر محله طراحی و اجرا شوند. برای رسیدن به این هدف، باید به سراغ ظرفیت‌های نهفته در دل اجتماعات محلی رفت و آنها را به ابزاری قدرتمند برای توسعه محله‌محور تبدیل کرد.
اما چگونه می‌توان این ظرفیت‌ها را شکوفا کرد؟ پاسخ در "ظرفیت‌سازی نهادی" نهفته است. این رویکرد، به تقویت توانایی سازمان‌ها و اجتماعات محلی برای ایجاد ساختارها، نظام‌ها و مهارت‌های لازم برای توسعه پایدار کمک می‌کند. به عبارت دیگر، با ظرفیت‌سازی می‌توانیم جوامع محلی را برای مدیریت و توسعه محله خود توانمند کنیم.
ظرفیت‌سازی نهادی ابعاد مختلفی دارد، از جمله:
* **نهادی:** ایجاد و تقویت ساختارهای محلی و شبکه‌های ارتباطی موثر
* **قانونی:** تبیین چارچوب‌های قانونی برای مشارکت مردم در برنامه‌ریزی شهری
* **مدیریتی:** آموزش و بهبود مهارت‌های مدیریتی در جوامع محلی
* **اجتماعی:** افزایش دانش، آگاهی و مهارت‌های اجتماعی ساکنان محلات
این فرایند به‌صورت شبکه‌ای و با تعامل نهادهای دولتی، سازمان‌های غیردولتی و اجتماعات محلی شکل می‌گیرد. نکته کلیدی در ظرفیت‌سازی، شناخت دقیق نیازها و خلاهای موجود در هر محله و ارائه پاسخ‌های متناسب با آن نیازها است. به این ترتیب، با بهره‌گیری از نیروی مردم، می‌توانیم به سوی شهری پایدارتر و زیست‌پذیرتر گام برداریم.
